Sosyal Sorumluluğun İki Görüşü

Devlet düzenlemeleri ve kamu bilinci, iş dünyasının sosyal sorumluluğunu artıran dış güçlerdir. Ancak iş kararları şirket içinde alınır. Sosyal sorumluluğa yönelik yönetim tutumlarının aralığını iki zıt felsefe veya model tanımlar; ekonomik ve sosyoekonomik model.

Geleneksel iş anlayışına göre, kaliteli mal ve hizmetler üretmek, makul bir kâr elde etmek ve iş sağlamak için bir firma vardır. Bu kavrama paralel olarak, sosyal sorumluluk ekonomik modeli, işletmeler toplumun ihtiyaç duyduğu karlı ürünleri üretmek ve pazarlamak için yalnız bırakıldığında toplumun daha fazla fayda sağlayacağını savunmaktadır. Bu geleneksel tutumu benimseyen yönetici için sosyal sorumluluk başkasının işidir. Sonuçta, hissedarlar bir şirkete yatırımlarından bir getiri elde etmek için yatırım yaparlar, bunun nedeni şirketin sosyal açıdan sorumlu olması ve şirketin yasal olarak hissedarlarının ekonomik çıkarları doğrultusunda hareket etme yükümlülüğü olmasıdır.

Buna karşılık, bazı yöneticiler sadece hissedarlara karşı değil aynı zamanda müşterilere, çalışanlara, tedarikçilere ve genel halka karşı sorumlulukları olduğuna inanırlar. Bu daha geniş görüş, sosyal sorumluluğun sosyoekonomik modeli olarak adlandırılır. Yalnızca karlara değil, aynı zamanda iş kararlarının toplum üzerindeki etkisine de vurgu yapar. Son zamanlarda, artan sayıda yönetici ve firma sosyoekonomik modeli benimsemiş ve bunu en az üç nedenden dolayı yapmıştır. Birincisi, bir işletmeye kurumsal mülkiyet biçimi hakimdir ve şirket bir toplum yaratımıdır. İkincisi, birçok firma sosyal sorumluluk kayıtlarıyla gurur duymaya başlıyor. Üçüncüsü, birçok iş adamı, rakiplerinden önce bu alanda inisiyatif almanın kendi yararına olduğuna inanıyor.

Ekonomik ve sosyoekonomik modellerin yararları, işletme sahipleri, yöneticiler, müşteriler ve devlet yetkilileri tarafından yıllardır tartışılmaktadır. Her bir tarafın bakış açısını güçlendirmek için dört ana argümanı var gibi görünüyor. Sosyoekonomik modelin savunucuları, bir işletmenin, konumlarını desteklemek için kar aramaktan daha fazlası olması gerektiğini savunuyorlar ve işletmelerin sosyal sorunları görmezden gelemeyeceğini, çünkü bir işletme toplumumuzun bir parçası olduğunu söylüyorlar. Dahası, bir işletme günümüzün karmaşık sosyal sorunlarının üstesinden gelmek için gereken teknik, finansal ve yönetimsel kaynaklara sahiptir. Ek olarak, sosyal sorunların çözülmesine yardımcı olarak işletmeler, uzun vadeli karlılık için daha istikrarlı bir ortam yaratabilir. Son olarak, sosyal açıdan sorumlu karar alma uygulamalarının savunucuları, bu tür taktiklerin, işletmeleri gönüllü olarak yapamadıkları şeyi yapmaya zorlayacak şekilde artan hükümet müdahalesini önleyebileceğini savunuyorlar. Tüm bu argümanlar, bir işletmenin yalnızca hissedarlara karşı değil aynı zamanda müşterilere, çalışanlara, tedarikçilere ve genel halka karşı da sorumluluğu olduğu varsayımına dayanmaktadır.

Sosyoekonomik modelin muhalifleri, bir işletmenin en iyi yaptığı şeyi yapması gerektiğini savunuyor; insanların istediği ürünleri üreterek ve pazarlayarak kar elde edin. Pozisyonlarını destekleyenler, işletme yöneticilerinin öncelikle hissedarlara karşı sorumlu olduğunu savunuyorlar, bu nedenle yönetim, sahiplerin yatırımlarının geri dönüşünü sağlamakla ilgilenmelidir. Dahası, kurumsal zaman, para ve yetenek toplumun sorunlarını çözmek için değil, karı maksimize etmek için kullanılmalıdır. Ayrıca, sosyal sorunlar genel olarak toplumu etkiler, bu nedenle bireysel işletmelerin bu sorunları çözmesi beklenmemelidir. Ayrıca sosyal konular, bu amaçla seçilen ve kararlarından seçmenlere karşı sorumlu olan devlet görevlilerinin sorumluluğundadır. Bu argümanlar, açıkça, iş dünyasının temel amacının kar elde etmek olduğu, halbuki hükümet ve sosyal kurumların sosyal sorunlarla ilgilenmesi gerektiği varsayımına dayanmaktadır.