Lysenko ve Stalin’in Genetiği

Trofim Denisovich Lysenko (1898-1976) bir tarım bilimcisiydi. Sovyetler Birliği’nde Lenin ve Stalin yıllarında, kendi kendini yetiştiren bitki yetiştiricisi Ivan Vladimirovich Michurin (1855-1935) ve onun Lamarkizm markasının çalışmalarının baş savunucusu oldu – Darwin öncesi bir evrim teorisi Fransız bilim adamı Jean-Baptiste Lamarck’ta (1744-1829) önerilen türler. Lenin All-Union Tarım Bilimleri Akademisi’nin başkanı (1938-56) ve SSCB Bilimler Akademisi Genetik Enstitüsü’nün müdürü (1940-65) olarak atandı. SSCB’nin liderliği, mahsul veriminde hızlı artışlar sağlama vaatlerine inanıyordu.

Lamarck, organizmaların ataları tarafından kazanılan özellikleri miras alabileceğini öne sürdü. İlk zürafalar uzun ağaçlarda yaprak yemek için boyunlarını uzattılar. Yavruları bu uzun boynu ve onu daha da germe arzusunu elde etti. Uzun boyunlu bir tür doğdu.

Sovyet liderliği, Mendel ve Charles Darwin’in “kapitalist” çalışmalarına karşı koymak ve evrimi genetikten ayırmak için yerli bir teori aradı.

1948’de bir konferansta Mendel genetiğini “gerici ve çökmüş” olarak suçlayan bir konuşmanın ardından Lysenko öne çıktı. Lysenkoism’e karşı çıkan genetikçiler gulag’a “Sovyet halkının düşmanı” olarak gönderildi. Çoğu, Mendel’in ve Darwin’in öğretilerini ileri sürerken “hatalarını” itiraf etti ve sonuç olarak işlerini sürdürdü.

Hiç kimse Lysenko’ya, Stalin’in ölümünden 9 yıl sonra, 1948 ile 1953 arasında buğday bitkilerinin çavdar tohumları üretebileceğini iddia etmesine kadar meydan okumaya cesaret edemedi. Ancak Encyclopedia Britannica’nın gözlemlediği gibi, “kendisi ve takipçileri uzun süre derecelerini, unvanlarını ve akademik konumlarını korudular ve biyolojideki sapkın eğilimlerini desteklemekte özgür kaldılar.”