Amerika Birleşik Devletleri başkanları, yalnızca insanlardan ve kendilerine sunulan diğer kaynaklardan aldıkları bilgilere dayanarak karar verebilirler. Farklı Başkanlar bu veri akışını farklı şekillerde elde eder. Bu özellikle önemlidir, çünkü ilgilendiğimiz olaylar diğer Başkanların uğraştığından çok daha önemlidir. Irak, Kuzey Kore, yüksek benzin fiyatları, Çin’e karşı rekabet gücü, uzun vadeli açıklar bir şekilde çözülmesi gereken büyük sorunlardır.
Başkan Kennedy’nin açık kapı politikası vardı. İsterseniz konuşmacı stratejisinin merkezi olan kendi genelkurmay başkanı olarak görev yaptı. Oldukça başarılıydı. Bu Başkan’ın aksine, Kennedy keskin sorular sordu ve ardından daha keskin sorular sordu. JFK karar verme becerilerini çok hızlı geliştirdi. Birinci gün böyle değildi, ancak Yönetiminin ikinci yılında kesinlikle oyununun zirvesindeydi. Kennedy, birinci yılda CIA’ya veya orduya güvenmemeyi öğrendi. Her iki örgüt de onu Küba’daki Domuzlar Körfezi’nde yüzüstü bırakmıştı.
JFK göreve geldiğinde, Eisenhower İdaresi sırasında Fidel Castro’yu görevden almak için 1500 göçmen Kübalıyı Küba’ya çıkarmak için oluşturulan bir CIA planı sunuldu. CIA planı sert bir şekilde bastırdı ve ordu konuşma zamanı geldiğinde planı uygulamaya koydu. Nisan 1961’de, göreve başladıktan dört ay sonra gerçekleşen feci işgal, JFK için bir uyandırma çağrısıydı. Ölüm günlerinde, dedi JFK, yanlış sorular sordum.
Bunu yeniden yapsaydı, Kuvvet Komutanlarına söylerdi, bunu bir Amerikan operasyonu yapmak istiyorum, 1500 Kübalıyı unutun, hadi bunu ordumuzla yapalım. Bunu doğru yapmak için kaç tane denizci göndermemiz gerekiyor? Kuvvet Komutanlarının vereceği cevap 250.000 denizciydi. JFK bunun işgali hemen iptal edeceğini bilseydi. Kendi kendine, kötü eğitimli 1500 Kübalı, 250.000 Deniz Piyadesine ihtiyacımız olan işi nasıl yapabilirdi? Başkan, bu ilk birkaç ayda on yıllık bir deneyime sahip oldu.
JFK’dan öğrenebileceğimiz bir sonraki önemli araç, ulusal kriz zamanlarında bir yürütme komitesinin (ExComm) kullanılmasıdır. Küba Füze Krizi meydana geldiğinde, JFK krizle başa çıkmak için olağan şüphelileri toplamadı. Tanıdığı en iyi beyinleri bir araya getirdi, onları bir odaya koydu ve krizle tek başlarına başa çıkmalarına izin verdi. Periyodik olarak odaya girer, neler olduğunu öğrenir ve tekrar ayrılırdı. Başkan odadayken insanların farklı tepki verdiğini biliyordu. Onun varlığı, böyle bir toplantıdan çıkacak sohbeti ve tavsiyeleri tamamen bertaraf etti.
Bu bizi Başkan Bush’a getiriyor. Oval Ofiste mi yoksa Amerika Birleşik Devletleri Başkanıyla bir toplantıda mı bulundun bilmiyorum. Size nasıl bir şey olduğunu söyleyeyim. Onun huzurunda herkes yumuşak bir sesle konuşuyor. Sanki fısıldıyorlar. Yüzbinlerce çalışanı olan şirketlere komuta eden yetişkin adamlar, onun huzurunda pelteye dönüyor. Başkanın kim olduğu önemli değil, tepki her zaman aynı. Kültürel; ofise ve ofisin kutsallığına saygı göstermek için yetiştirildik. Ne de olsa burası George Washington’un ve Thomas Jefferson, Abraham Lincoln, her ikisi de Roosevelts, Teddy ve Franklin’in sahip olduğu ofis. Bu düşünceler ve miraslar, kim olursa olsun o adamla aynı odadayken asla aklınızdan çıkmaz.
Şimdi Başkan Bush’a bir göz atalım. Bazı insanların düşüncelerinin aksine bu aptal bir adam değil. Hem Yale hem de Harvard Business’tan diplomaları var. Hayatta ona çok şey verildi, ama aynı zamanda oldukça iyi bir eli nasıl oynayacağını da biliyordu. Kanımca, kendini kibirli, ideolojik, tek boyutlu ve sınırlı büyüme kapasitesine sahip beyinlerle kuşattı.
Dick Cheney harika. Aynı zamanda kibirli, gizli ve ideolojiktir. Cheney, son altı yıldır kendi düşüncesini geliştirmeyerek bu Başkanı incitti. 1990’ların başındaki düşünce tarzı, bugün de aynı şekilde düşünüyor. Başkan yardımcısının açıklığa karşı gizliliği, halkın mahremiyetle ilgili anayasal haklarını koruma ihtiyacımız nedeniyle Başkan’a pahalıya mal oldu.
Donald Rumsfeld, Robert McNamara’dan bu yana en kötü Savunma Bakanı. Hem McNamara hem de Rumsfeld, küstahlıkları bakımından neredeyse aynı görünüyorlar. Rumsfeld’in, McNamara’nın Viet Nam fiyaskosu sırasında bu ülkeyi intihar yolunda ilerletmesine neden olan aynı küstahlık modelini tekrarlamasını izlediği için üzgün. Rumsfeld’in yeni fikirleri değerlendirememesi Irak’ta bize pahalıya mal oluyor. Onun savaşı yürütme sorumluluğu ile suçlanan generallere yaptığı zorbalık affedilemez ve tarih bu adama kibar davranmayacaktır.
Şimdi, Başkan Cheney ve Rumsfeld gibi adamlar etrafında olduğunda ne olur sence? Sorun şu ki, herkes bu alçak sesle konuşuyor, algıladıkları şeyi Başkan’a söylemekten korkuyor. Başkanın oyunu henüz çözmemesi dışında her şey yolunda gider. İşe yarayan iyi, sağlam kararlar vermek için ihtiyaç duyduğu bilgileri nasıl elde edeceğini anlamıyor.
Başkan bugün yaptığı basın toplantısında, General Casey (4 yıldızlı general – Genelkurmay Başkan Yardımcısı – ABD Ordusu ve Irak Çok Uluslu Kuvvet Komutanı) aklından geçenleri söylediğinde kendimi güvende hissettiğimi söyledi. General Casey, Başkan’a aklından geçenleri asla söyleyemedi ve tüm bu Yönetimin sorunu bu. Başkan, sorun ne olursa olsun halletmek için ihtiyaç duyduğu bilgileri almıyor.
Başkan, ideolojik dogmanın eşdeğeri kaşıkla beslenirken, kendisini JFK’nın kabul edilemez diyeceği bir konumda buluyor. Richard Nixon bile çok güçlü bir muhafazakar düşünür Daniel Patrick Moynihan’ın hemen yanında çok liberal bir Harvard Profesörü’nün Başkan’a hikayenin diğer tarafını vermesini sağladı. Bay Bush Başkanlığın kalan iki yılında başarılı olacaksa, hikayenin diğer tarafını dinlemeye başlaması gerekiyor. Bunun olacağına dair pek umudum yok ve en büyük sorunumuz olan Irak’taki bataklık, değişim yetkisi olan yeni liderlik seçilinceye kadar devam edecek. Elbette ideologlar, bu yolda kalmamız gerektiğini söyleyecek. Tarih onlara yanlış olduğunu gösterecek.
Güle güle ve iyi şanslar
Richard Stoyeck
GIPHY App Key not set. Please check settings