Çekim Yasası ve Haber

Robert Cialdini’nin çok güzel bir kitabı Etki okudum. Kitabı pazarlamaya olan ilgim nedeniyle okumaya başladım, ancak Sosyal Kanıt bölümünde tezahür ve çekim yasasıyla bağlantılı çok ilginç bir şey buldum.

Bu bölümde Dr Cialdini ilginç istatistikler veriyor: yüksek oranda kamuoyuna duyurulan intihar öykülerinin hemen ardından, ticari hava yolu kazalarında ölenlerin sayısı yüzde 1000 arttı. Araba kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısı da çarpıcı biçimde artıyor.

Yazar, kamuoyuna duyurulan intiharların ardından bu kadar çok insanın kazalarda ölmesinin nedenlerini analiz ediyor. İlk öneri, insanların stresli sosyo-ekonomik koşullar nedeniyle intihar etmeleridir. Bazı kişiler bu tür koşullarda intihar ederken, diğerleri stres nedeniyle intihar eder, öfkelenir veya sinirlenir veya sabırsızlanır veya dikkati dağılır ve ölümcül kazalara neden olur.

Ancak sosyo-ekonomik koşullar sebep değil. Kazalardaki artış yalnızca intiharların yüksek oranda duyurulduğu yerlerde oluyor. Aynı koşulların olduğu hatta en kötüsü yerlerde intiharlar alenileştirilmezse uçak ve araba kazalarında artış olmaz.

Diğer bir öneri ise, genellikle ünlü ve saygın kişilerin intiharlarının en çok duyurulmasıdır. Bu, insanları o kadar üzüyor ki, arabalar ve uçaklar konusunda dikkatsiz oluyorlar. Bu bir yas açıklaması. Ancak istatistiklerden, tek başına ölen intihar kurbanları hakkında haber yapan gazete haberlerinin yalnızca tek ölümlü enkazların sıklığında bir artışa neden olduğunu biliyoruz, oysa intihar artı cinayet olaylarını bildiren hikayelerin yalnızca çoklu ölüm vakalarında artışa neden olduğunu biliyoruz (Etki s.141) Uçak ve araba kazalarının sosyal koşullardan veya saygın insanların ölümlerinden kaynaklanan üzüntüden değil, intihar hikayelerinden etkilendiğini açıkça görebiliriz.

Başka bir açıklama David Phillips’ten geliyor ve Dr Cialdini bunu harika buluyor. Buna Werther etkisi denir. Werther, Johann von Goethes romanından bir kahramandır. Genç Werther’in Acıları Kitapta Werther kahraman intihar eder. Kitap, iki yüzyıl önce Avrupa’daki pek çok genç üzerinde güçlü bir etkiye sahipti. Birçok kişi Werther’i kopyalayarak intihar etti. Kitap birkaç ülkede yasaklandı.

Phillips’e göre bazı insanlar taklit yoluyla kendilerini öldürüyor. İtibar, sigorta poliçesi vb. Gibi farklı nedenlerle intiharlarının tesadüfi görünmesini sağlamak için uçak veya araba çarpmaya karar veren diğerleri.

Cialdinis’in kitabında daha ilginç bilgiler var, ancak bu makalede bunun hakkında yazmaya yer yok. Çoğu bilim insanı için David Phillips açıklaması en iyisi gibi görünüyor. Elbette şu anda çekim yasasını, oldukça duyurulmuş intiharlardan sonra uçak ve araba kazalarındaki keskin artış için en iyi açıklamayı bulan bazı kuantum fizikçileri var.

Çekim yasasına göre en çok düşündüğümüz şeyi çekeriz. Birisi intihar ettiğinde ve bununla ilgili haberlerde çok yer bulduğunda, insanlar bunu düşünür, duygusallaşır, ölümü düşünür ve ölümü çeker. Elbette çekim yasasını bilimsel olarak ispatlayamıyorum, ama şahsen çok düşündüğümüz şeyleri, özellikle duygu ile ve bir şey için endişelendiğimizde çektiğimize ikna oldum.

Yaklaşık on beş yıl önce bir grup arkadaşımla Hindistan’a seyahat ettiğimde, iki arkadaşım ciddi hastalıklara neden olabilecek tüm bakteri ve amipleri okuduktan sonra su içmekten çok korkmaya başladı. Hepimiz dikkatliydik ama iki arkadaşım o kadar korktular ki, dişlerini temizlemek için bile şişelenmiş su kullandılar. Geri kalanımız Hindistan’da seyahat etmekten zevk alıyordu ve amipler için endişelenmiyorduk. Avrupa’ya döndüğümüzde endişeli arkadaşlarım hastalandı ve vücutlarında amip bulundu. Bir daha asla Hindistan’a gitmeyeceklerini söylediler. Geri kalanımız iyiydi, amip çekmedik. Sadece endişeli iki arkadaşımın hastalanması bir kaza mıydı?

Daha sonra kendimi çok güvende hissettiğim Tayland’a taşındım. Herhangi bir tehlike konusunda endişelenmedim çünkü çok güvenli bir yer olan diğer yabancılardan haber aldım ve deneyimim aynıydı. Daha sonra kablolu TV aldığımda, yerel gazeteye de ücretsiz abonelik aldım, bu yüzden her gün okumaya başladım. Daha sonra meslek okulları öğrencileri arasında kavga etmeyi öğrendim, sadece bazen birbirlerini öldürmekle kalmayıp, aynı zamanda sokakta kazara masum insanlar bazen kavgalar sırasında ölürken. İntiharları, cinayetleri ve soygunları öğrendim. Oldukça şok olmuştum ve çekim yasasını bilmediğim için buranın o kadar da güvenli bir yer olmadığını düşünmeye başladım. Kısa süre sonra seyahat ettiğim otobüste öğrenciler arasında bıçaklı bir kavga gördüm. Sokakta kavga eden sürücüleri gördüm. Her zamankinden daha fazla kavga ve saldırganlık görmeye başladım. Açıkça gazetelerde okuduklarımı çekmeye başladım. Yoksa sadece bir kaza mıydı?

Tezahürü ve Cazibe Yasasını öğrendiğimde gazeteleri düzenli olarak okumayı bıraktım. Onları nadiren okurum. Bazen haberleri izliyorum ama aklımın cinayetler ve intiharlar üzerinde durmasına izin vermiyorum. Bunun kötü olduğunu ve insanların acı çekmesine şefkat duymadığımı düşünebilirsiniz, ancak trajediler üzerinde durmanın daha fazla trajedi getirdiğini düşünüyorum. İnsanlar terörizm, uyuşturucu ve suça karşı savaş hakkında çok konuşuyorlar ve bizde daha fazla terörizm, uyuşturucu ve suç var. Elbette terörizm, uyuşturucu ve suç ortadan kaldırılmalı, ancak üzerlerinde durarak onları kişisel olarak ortadan kaldıramıyorum, onları sadece hayatıma çekebilirim ki bunu istemiyorum.

Işığın olduğu yerde karanlık yoktur. Karanlığı kaldıramayız, ancak ışığı getirdiğimizde karanlık yoktur. Olumsuz şeyleri olumlu şeylerle değiştirebiliriz. Burada aptal ya da aptal olmaktan ve gerçeği görmekten bahsetmiyorum, ancak mevcut durumumu değiştirmek için önce zihinsel durumumu değiştirmem gerekiyor. Olumlu düşünmem gerekiyor ve suç, intiharlar ve savaşlarla ilgili haberleri okumak hayatımı iyileştirmeyecek. Beni depresif ve stresli hale getiriyor ve hayatıma daha fazla depresyon ve stres getiriyor, bu yüzden olumlu duygulara konsantre olmaya karar verdim.

Çekim yasasına inanmak zorunda değilsin. Bilimsel kanıta gerek yok. Bir deney yapabilirsiniz. Kötü haberleri okumayı bırakın ve mutlu şeyler hakkında daha fazla okumaya çalışın. Suç, intihar ve şiddet hakkında okumaktan kaçının. Harika ve başarılı insanlar hakkında daha fazlasını okuyun. Şiddet içerikli filmlerden daha fazla komedi izleyin. Deneyinize bir süre devam edin ve hayatınızdaki farkı göreceksiniz.