Demokratik İdeal ve Yeni Sömürgecilik

“Küçük bir grup düşünceli bireyin dünyadaki değişimi hızlandırabileceğinden asla şüphe duymayın … gerçekten, şimdiye kadar olan tek şey budur”

(Margaret Mead)

“Demokrasi” halkın kuralı değildir. Halkın periyodik olarak denetlenen temsilcileri tarafından hükümettir.

Demokrasi, bir dizi meseleyle ilgili olduğundan, halk iradesinin sürekli bir ifadesiyle eş değer değildir. İşleyen ve adil demokrasi temsilidir ve katılımcı değildir. Katılımcı “halk gücü” demokrasi değil, mafya kuralıdır.

Demokrasiyi emsalsiz olduğu bir yerde kurmak için genellikle “halk gücü” gereklidir. Örneğin kadife, gül ve turuncu devrimler, son zamanlarda Doğu Avrupa’da demokrasiyi tanıttı. Halk gücü – kitlesel sokak gösterileri – İran’dan Filipinler’e, Peru’dan Endonezya’ya kadar iğrenç diktatörlükleri devirdi.

Ancak demokrasi kurumları bir kez yerine oturduğunda ve az ya da çok işlevsel olduğunda, insanlar dinlenebilir ve dinlenmelidir. Seçtikleri delegelerin seçildikleri işi yapmalarına izin vermeleri gerekir. Ve her iki veya dört veya beş yılda bir temsilcilerini adil ve ücretsiz oy pusulalarında sorumlu ve sorumlu tutmaları gerekir.

Latin Amerika, Afrika, Asya ve Doğu Avrupa’daki devlet başkanlarının da onaylayabileceği gibi, bu hayati dersler dünyanın her yerindeki düzinelerce “yeni demokraside” kayboldu. Bu cumhurbaşkanlarının ve başbakanların çoğu, demokratik olarak seçilmiş olsalar da (bazı durumlarda katlanarak) ülkelerindeki öfkeli ve güçlü “halk gücü” hareketlerinin kurbanı oldular.

Ve demokratik geleneğin bu ihlalleri tek ya da en korkunç olanlar değil.

Batı, 1975’te dünyayı kasıp kavuran üç demokratikleşme dalgasıyla övünüyor. Yine de, gelişmekte olan ülkelerin ve geçiş sürecindeki ülkelerin çoğunda “demokrasi” boş bir kelimedir. Demokrasinin ayırt edici özellikleri vardır: aday listeleri, partiler, seçim propagandası ve oylama. Ancak kalitesi yoktur. Seçim sahtekarlığı, dışlayıcı politikalar, ahbaplık, yolsuzluk, sindirme ve hem ticari hem de siyasi Batı çıkarlarıyla işbirliği yoluyla sürekli olarak içi boş bırakılıyor ve alay konusu ediliyor.

Yeni “demokrasiler”, ince gizlenmiş ve kriminalize edilmiş plütokrasiler (Rus oligarklarını hatırlayın), otoriter rejimler (Orta Asya ve Kafkasya) veya Vichy benzeri heterarşiler (son üç örneğe değinecek olursak Makedonya, Bosna ve Irak).

Yeni “demokrasiler”, emektar rol modellerini etkileyen aynı hastalıkların birçoğundan muzdariptir: belirsiz kampanya finansmanı, devlet idaresi ile özel teşebbüs arasında gizli döner kapılar, yerel yolsuzluk, kendi kendini sansürleyen medya, sosyal, ekonomik ve siyasi olarak dışlanmış azınlıklar, ve bunun gibi. Ancak bu rahatsızlık ABD ve Fransa’nın temellerini tehdit etmese de Ukrayna, Sırbistan ve Moldova, Endonezya, Meksika ve Bolivya gibi ülkelerin istikrarını ve geleceğini tehlikeye atıyor.

Daha da kötüsü Batı, demokrasi idealini eski sömürgelerine yeni bir sömürge rejimi dayatmaya hizmet eden bir ideolojiye dönüştürmüştür. Amerika Birleşik Devletleri’nin öncülüğünü yaptığı Batı’nın beyaz ve Hıristiyan ulusları, misyonerlik şevkiyle, bir zamanlar yaptıkları suçlamaları, demokrasi ve iyi yönetişimin kurallarına dönüştürmeye istekli bir şekilde girişti.

Ve ilk defa değil. Napolyon, Fransız ideallerini barbar bir dünyaya yaymaya hizmet ettiklerini iddia ederek kanlı kampanyalarını haklı çıkardı. Kipling, özellikle İngiltere’nin Hindistan’daki rolüne atıfta bulunarak “Beyaz Adam’ın (uygarlaştırma) yükünden” yakınıyordu. Hitler, Bolşevizm orduları ile Batı arasında kalan son engel olduğuna inanıyordu. Vatikan onunla aynı fikirdeydi.

Bu kendini beğenmişlik, Batı gerçekten kastettiği ve vaaz ettiği şeyi uygulamış olsaydı, ancak kendini kandırarak daha hoş olurdu. Yine de, yalnızca son 60 yıldaki düzinelerce davada Batılı ülkeler, tamamen yasal ve meşru halk ve demokratik seçimlerin sonuçlarını tersine çevirmek ve geçersiz kılmak için genellikle silah zoruyla müdahale ettiler. Bunu ekonomik ve jeopolitik çıkarlar nedeniyle yaptılar ve görevden alınan seçilmiş görevlilerin yerine genellikle kuduz diktatörler yerleştirdiler.

Bu ikiyüzlülük onlara pahalıya mal oldu. Yoksul ve gelişmekte olan dünyada çok az kişi Amerika Birleşik Devletleri’nin veya müttefiklerinden herhangi birinin demokrasi, insan hakları ve küresel barışın nedenlerini ilerletmeye çalıştığına inanıyor. Batılı milletler sinizm ektiler ve karşılığında çekişme ve terörizm biçiyorlar.

Dahası, demokrasi, göründüğü kadar uzaktır. Tarihle yüzleşen efsane yıkılır.

Örneğin, demokrasilerin diktatörlüklerden daha barışçıl olduğu başlıca savunucuları tarafından savunulmaktadır. Ancak dünyanın en çok savaşan iki ülkesi, geniş bir farkla İsrail ve Birleşik Devletler’dir (onu Birleşik Krallık takip etmektedir). Çin, son zamanlarda en sakin politikalardan biridir.

Demokrasilerin doğası gereği istikrarlı olduğu (veya siyasetin doğasında bulunan istikrarsızlığı başarılı bir şekilde dahil ettiği) söylenir. Bu da bir konfabülasyondur. Weimar Cumhuriyeti, Adolf Hitler’i doğurdu ve İtalya’nın bu kadar yıl içinde neredeyse 50 hükümeti vardı. Tarihteki en kanlı iç savaşlar Cumhuriyetçi İspanya’da ve yetmiş yıl önce Amerika Birleşik Devletleri’nde patlak verdi. Çekoslovakya, SSCB ve Yugoslavya, yarım yüzyıldan fazla bir süredir bozulmadan tiranlık olarak hayatta kalan, demokratik hale geldiklerinde patladılar.

Demokrasilerin ekonomik büyümeye yardımcı olduğu (aslında bunun için bir ön koşul olduğu) söyleniyor. Ancak tarihteki en hızlı ekonomik büyüme oranları imparatorluk Roma, Nazi Almanyası, Stalinist Rusya ve Mao sonrası Çin’e gidiyor.

Son olarak, yerleşik demokrasilerde bile vox populi nasıl temsil ediliyor?

Bir demokraside insanlar hiç şüphesiz özgürce protesto edebilir ve fikirlerini duyurabilir. Bazen temsilcilerini bile değiştirebilirler (son yirmi yılda ABD Kongresi’ndeki ciro oranı, politbüro’nun son 20 yılında olduğundan daha düşük olsa da).

Ancak bu yeterli bir teşvik (veya caydırıcı) mı? Batı demokrasilerindeki çeşitli elitlerin üyeleri hareket halindedir – durmaksızın ve kolay bir şekilde bir kazançlı günahtan diğerine atlarlar. Senatör olarak seçimleri mi kaybettiniz? Milyon dolarlık bir kitap sözleşmesi, daha önce denetlediğiniz veya düzenlediğiniz bir firma ile danışman pozisyonu, televizyonda kendi talk-show’unuz, idarede rahat bir işe ne dersiniz?

Gerçek şu ki, seçmenler güçsüz. Zengin ve kudretli kendi başının çaresine bakar. Kötüye kullanım çok az risk taşır ve nadiren yaptırım uygulanır. Batı demokrasileri, “seçimler” dediğimiz ritüelleştirilmiş gösteri tarafından desteklenen, teşvik edilen ve meşrulaştırılan kendi kendini sürdüren çıkar gruplarının kemikleşmiş kaleleridir. Ve siz de Afrika, Asya ve Doğu Avrupa ve Orta Doğu sakinlerinin bu maskaralıktan mutlulukla habersiz olduklarını düşünmüyor musunuz?