Domates: Aşk Elmaları

Güney Amerika’nın Andean bölgesine özgü ve on altıncı yüzyılda Peru’da yetiştirilen domatesler (Lycopersicum esculentum) binlerce yıldır yetiştirilmektedir. İspanyollar onları Avrupa kültürleriyle tanıştırdı. Avrupalılar on altıncı yüzyılın sonuna kadar domates denemeye açık değildi, çünkü patlıcangiller ailesinin bir parçası olan domatesler zehirli kabul ediliyordu. Daha sonra Fransızlar onları denedi ve onlara aşk elması, pommes damour demeye başladı. Domateslerin afrodizyak nitelikler taşıdığını hissettiler. Domatesin Kuzey Amerika’da popülerlik kazandığı 1900’lü yıllara kadar değildi.

Bilimsel araştırmalar, bu lezzetli meyvenin sağlığa faydalarını göstermektedir. Son yıllarda, araştırmacılar domateslerin likopen elementinin doğal kaynakları olduğunu keşfettiler. Bu antioksidanın, prostat ve kolon kanserleri de dahil olmak üzere kardiyovasküler hastalık ve birçok kanser riskini önemli ölçüde azalttığı testlerde gösterilmiştir. Domates mükemmel bir fitokimyasal, besin maddesi, lif kaynağıdır ve neredeyse hiç yağ veya sodyum içermez. Önemli A, B ve C vitaminleri ve demir ve potasyum kaynağıdırlar. Aslında, bir orta boy domates, günlük önerilen A vitamini değerinin yüzde 20’sini ve günlük önerilen C vitamini değerinin yüzde 40’ını sağlar.

Nasıl büyür

Domateslerin tohumdan yetiştirilmesi çok kolaydır. Toplamda, aralarından seçim yapabileceğiniz 100’den fazla domates türü var. Çoğu insan olgun domateslerin kırmızı olduğuna inanmasına rağmen, aslında yeşil, sarı, mor dahil birçok renkte gelirler – hatta çizgili. Kendiniz yetiştirmediğiniz sürece birçok çeşidi deneyimleme fırsatınız olmayacak. Vaktiniz yoksa bahçe merkezlerinden domates bitkileri alın. Yetiştiricilerden daha kolay elde edilebilir hale geldikçe farklı çeşitleri arayın.

Dikimden altı ila sekiz hafta önce, bir fideyi kaliteli bir fide karışımı ile düz bir şekilde doldurarak domates tohumlarına başlayın. Toprağın sterilize edildiğinden ve yüksek oranda sphagnum turba yosunu ve perlit içerdiğinden emin olmak için bahçe merkezinden mükemmel kalitede saksı toprağı kullanın. Sertleşme eğilimi gösterdiği ve fidelerin düzgün şekilde köklenmesini engellediği için bahçe toprağı kullanmayın ve böcekler, hastalıklar, yabani ot tohumları veya kimyasal kalıntılar içerebilir.

Tohum kalınlığından daha derin olmayan tohumlar ekin: tohumları toprakla doldurulmuş düz üzerine serpin ve hafifçe bastırın. Kurumayı önlemek için tohumları ince, bahçecilik dereceli vermikülit ile kaplayın. Mutfak lavabosundaki püskürtücü veya bir sis şişesi gibi ince bir sis spreyi ile toprağı nemlendirmeye yetecek kadar su. Hem çimlenen tohumlar hem de fideler kuru toprağa çok tolerans göstermediğinden ve kısa bir süre bile kuruysa öleceğinden karışımın asla kurumamasını sağlamak için tohumları eşit şekilde nemli tutun. Yassı veya tencereyi plastik bir örtü veya şeffaf bir plastik torba ile örtün. Fideler çıkar çıkmaz plastiği çıkarın.

Her kabı ekilen tarih ve domates çeşidi ile etiketleyin. Hızlı çimlenmeyi teşvik etmek için, daireyi ısıtılmış bir masaya, buzdolabının üstüne veya bir ısıtıcı üzerine yerleştirin. Filizlendiklerinde ve fideler belirmeye başladığında, onları ısı kaynağından bol ışıklı bir yere taşıyın. Düzgün büyümeleri için çok yüksek ışık seviyelerine ihtiyaçları vardır: güneşlik veya perdesiz güneye bakan bir pencere idealdir. Büyümeyi artırmak için büyüme ışıklarını kullanın. Işıkları bitkilerden 6 inç (15 cm) uzağa asın ve ışıkları günde 14 saat açık bırakın.

İlk gerçek yapraklar göründüğünde fideleri daha büyük, ayrı kaplara nakledin. Dikimden sonra, haftada bir kez 10-52-10 gibi bir bitki-başlatıcı gübre ile güçte gübreleyin. Organik bir bahçıvan olarak, transplantlarımda ticari gübre kullanmıyorum, sadece balık gübresi kullanıyorum. Güçlü, sağlıklı bitkilerdir ve dışarıya taşınana kadar haftalık olarak beslenirler. Sertleşin ve onları köklerin gelişeceği çok derine dikin ve bitkinin yerleşmesine yardımcı olun.

Domatesler ağır besleyicilerdir ve bol miktarda kompost veya ayrıştırılmış gübreye ihtiyaç duyar. Toprak nemini korumak ve solgunluk hastalığını ve çiçek sonu çürümesini önlemek için kuru havalarda malç ve su. Çiçek ucu çürümesine su stresi veya kalsiyum eksikliği neden olur. Düzenli ve eşit bir şekilde sulama, çiçek çürümesini önlemenin anahtarıdır. Domatesleri asla üstten sulamayın. Domatesleri alttan sulayın ve derinden sulayın.

Bahçede domates, frenk soğanı, soğan, maydanoz, kadife çiçeği, nasturtium ve havuçla uyumludur. Domates ve Brassica ailesinin tüm üyeleri birbirini iter ve ayrı tutulmalıdır. Kırmızı örümcek akarlarından korumak için domates bitkilerinin arasına sarımsak ekin. Domatesler gülleri siyah noktalara karşı koruyacaktır. Güller için sprey yapmak için domates yapraklarını sebze sıkıcınıza koyun, 4-5 litre su ve 1 yemek kaşığı mısır nişastası ekleyin. Domateslerin refakatçi olarak ekilmesinin uygun olmadığı zamanlarda gülleri süzün ve püskürtün. Kullanılmayan spreyleri etiketleyin ve buzdolabında saklayın.

Mutfakta domates salatalar, çorbalar, meyve suları, soslar, güveçler, fırınlanmış yemekler, sandviçler, dolma, ızgara, ızgara, makarna yemekleri ve salsa için kullanılabilir. Et, balık, kümes hayvanları, makarna, pirinç ve diğer sebzelerle iyi birleşirler. Domatesleri oda sıcaklığında saklayın. Yeşil domatesleri olgunlaştırmak için, birkaç gün oda sıcaklığında bir elma ile kahverengi bir kağıt torbaya koyun. Taze domates yoksa, iyi ikameler olan konserve domates veya konserve domates suyu kullanın.